Το φθινόπωρο γυρίζουμε σελίδες, Επιμ.: Πάρη Σπίνου

Μπορεί το αλάτι να μην έφυγε από τα βιβλία των διακοπών μας, όμως οι εκδοτικοί οίκοι βάζουν μπρος τις μηχανές τους για τη φθινοπωρινή περίοδο. Ασφαλώς η οικονομική κρίση έχει μειώσει και την παραγωγή και την κατανάλωση, η ανεπαρκής χρηματική ρευστότητα είναι τροχοπέδη και τα παζάρια βιβλίων αποτελούν το καινούργιο φαινόμενο με αρνητικές και θετικές προεκτάσεις.
Ετσι, αρκετά κουμπωμένοι, οι εκδότες ίσως επιφυλάσονται για μεγαλύτερη εξόρμηση τα Χριστούγεννα. Ωστόσο, από τις προθήκες των βιβλιοπωλείων δεν θα λείψουν τα τελευταία, πολυαναμενόμενα μυθιστορήματα των Τζ. Μ. Κουτσί, Ιαν ΜακΓιούαν, Τζόναθαν Κόου, Ζέιντι Σμιθ, αλλά και παλαιότερα των Ζοζέ Σαραμάγκου, Μο Γιαν, Πολ Οστερ, Τζούλιαν Μπαρνς, Χαρούκι Μουρακάμι, που βγαίνουν στα ελληνικά για πρώτη φορά. Από τους Ελληνες συγγραφείς επιστρέφουν με φρέσκια δουλειά οι Αλκη Ζέη, Χρήστος Χωμενίδης, Ευγενία Φακίνου, Σώτη Τριανταφύλλου, Αύγουστος Κορτώ κ.ά.

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ξεχωριστό εκδοτικό γεγονός αποτελεί η επανέκδοση των «Απάντων» του Χόρχε Λουίς Μπόρχες από τον «Πατάκη» (κυκλοφόρησαν στο παρελθόν από τα «Ελληνικά Γράμματα). Δύο μεταφραστές που ξέρουν πολύ καλά τον κορυφαίο συγγραφέα της Αργεντινής, ο Αχιλλέας Κυριακίδης (τα πεζά) και ο Δημήτρης Καλοκύρης (τα ποιήματα), έχουν φέρει εις πέρας το εγχείρημα. Αναμένεται όμως και το εμβληματικό έργο του Βασίλι Γκρόσμαν «Ζωή και πεπρωμένο», πανόραμα της σοβιετικής κοινωνίας κατά τη διάρκεια του Β” Παγκοσμίου Πολέμου, σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα (Γκοβόστης).

• Ο Αρθουρ Μίλερ έμεινε στην Ιστορία για τα θεατρικά του έργα (ασφαλώς και για τη σχέση του με τη Μέριλιν Μονρόε), ωστόσο ασχολήθηκε και με την πεζογραφία. Τα σπουδαιότερα από τα διηγήματά του συγκεντρώθηκαν σε έναν τόμο με τίτλο «Παρουσία» (Καστανιώτης, μετ. Αύγουστος Κορτώ).

• Το πολυαναμενόμενο, τελευταίο μυθιστόρημα του νομπελίστα Τζ. Μ. Κουτσί «Η παιδική ηλικία του Ιησού» παραδίδεται από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά. Κεντρικός ήρωας ένα ιδιαίτερα ευφυές, ενορατικό παιδί, που αναδεικνύεται Μεσσίας μιας καινούργιας ζωής σε μια ιδιόμορφη κοινότητα. Συναρπαστική αλληγορία για τη μετανάστευση, την ατομική ταυτότητα και το κοινωνικό καλό, με φιλοσοφικές προεκτάσεις.

• Πανηγύριζαν στην τελευταία Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης οι θαυμαστές του Τζόναθαν Κόου όταν ανακοίνωσε το νέο του μυθιστόρημα «Expo 58». Με το γνωστό, έξυπνο ύφος του ο Βρετανός συγγραφέας μάς μεταφέρει στο Λονδίνο του 1958, σε μια παγκόσμια έκθεση που αντικατοπτρίζει το λαμπρό για την Ευρώπη μέλλον, το οποίο αποδεικνύεται απατηλό (Πόλις, μετ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου). Επίσης φρέσκο και γλυκόπικρο το «Ζαχαρωτό» του Ιαν ΜακΓιούαν, ο οποίος αφηγείται μια ιστορία κατασκοπίας στις αρχές της δεκαετίας του ’70 με γυναίκα ηρωίδα (Πατάκης, μετ. Κατερίνα Σχινά).

• Δύο σπουδαίες συγγραφείς, που τα μυθιστορήματά τους ήταν υποψήφια για Womens Prize for Literature, προτείνει το Μεταίχμιο. Τη Ζέιντι Σμιθ με το καινούργιο κοινωνικοπολιτικό, ιλαροτραγικό μυθιστόρημά της «Στην καρδιά της πόλης» (μετ. Ιωάννα Ηλιάδη) όπου αποτυπώνει τη σύγχρονη ζωή στο Λονδίνο μέσα από τα μάτια των ηρώων της. Κι ακόμα την Κέιτ Ατκινσον και το «Η ζωή μετά τη ζωή», όπου τίθεται το ερώτημα: Τι θα γινόταν αν είχες τη δυνατότητα να ζεις τη ζωή σου ξανά και ξανά μέχρι να μην έχεις κανένα λόγο για να μετανιώσεις; (μετ. Μυρσίνη Γκανά).

• Γράφτηκε αρκετά χρόνια πριν αλλά εκδόθηκε μετά θάνατον, όπως ήθελε ο ίδιος, ο οποίος χάρισε τα δικαιώματα του βιβλίου στη σύζυγό του. Πρόκειται για τον «Φεγγίτη» του Ζοζέ Σαραμάγκου, νεανικό έργο με επίκεντρο τις ιστορίες των ενοίκων μιας λαϊκής πολυκατοικίας και ενδιαφέρουσες ψυχαναλυτικού τύπου παρατηρήσεις (Καστανιώτης, μετ. Αθηνά Ψυλλιά).

• Μια νουβέλα-καμουφλαρισμένη αυτοβιογραφία, από τον πολιτικά μετριοπαθή Κινέζο νομπελίστα Μο Γιαν: «Αλλαγή». Οι πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές στη χώρα του κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών σκιαγραφούνται μέσα από τις μικρές ιστορίες των απλών ανθρώπων (Αγρα, μετ. Παλμύρα Ισμυρίδου).

• Οι Αμερικανοί κριτικοί χαρακτήρισαν το καλύτερό του το μυθιστόρημα του 2009 του Πολ Οστερ «Αόρατος» που θα κυκλοφορήσει πρώτη φορά στα ελληνικά τον Οκτώβριο από το Μεταίχμιο σε μετάφραση Σπύρου Γιανναρά. Τρία πρόσωπα διηγούνται μια ιστορία αχαλίνωτης σεξουαλικής επιθυμίας και ασίγαστης αναζήτησης της δικαιοσύνης η οποία εξελίσσεται τόσο στον χρόνο, από το 1967 έως το 2007, όσο και στον χώρο, από τη Νέα Υόρκη, στο Παρίσι και την Καραϊβική.

• Για το τελευταίο του βιβλίο «Ο άχρωμος Τσουκούρου Ταζάκι» οι Γιαπωνέζοι έκαναν ουρές στα βιβλιοπωλεία, στα ελληνικά όμως θα έχουμε ένα παλαιότερο, του 2004, του Χαρούκι Μουρακάμι. Πρόκειται για το «Τις μικρές ώρες» (Ψυχογιός, μετ. Μαρία Αργυράκη), ένα υπνωτικό, μυσταγωγικό μυθιστόρημα με πρωταγωνίστριες δύο αδελφές, ένα μοντέλο σε λήθη η μία, φοιτήτρια η άλλη και ανθρώπους της νύχτας και του περιθωρίου.

• Αν όχι από τα καλύτερα του βραβευμένου με Μπούκερ, Αλαν Χόλινγκχερστ, σίγουρα διαφορετικό το πρόσφατο (2011) «Το παιδί του ξένου» είναι μια βουτιά στα βαθιά νερά της αγγλικής Ιστορίας με συνεχείς αναφορές στο σήμερα. Η ιστορία μιας οικογένειας και κυρίως ενός πολιτισμού που χάνεται, μεταμορφώνεται, εκδικείται.(Καστανιώτης, μετ. Αντώνης Καλοκύρης).

• «Πριν εκείνη με γνωρίσει», ένα μυθιστόρημα του Τζούλιαν Μπαρνς της δεκαετίας του ’80, κυκλοφορεί πρώτη φορά στα ελληνικά (Μεταίχμιο, μετ. Θωμάς Σκάσης). Οι θαυμαστές του Βρετανού μπουκερίστα θα ικανοποιηθούν και πάλι με τον λεπτό τρόπο και το χιούμορ με τον οποίο χειρίζεται το θέμα της ερωτικής ζήλιας.

• Οσο για τον Λοράν Γκοντέ, αυτή τη φορά ασχολείται με τον Μεγαλέξανδρο και την περιπέτεια της σορού του στο «Η στερνή συνοδεία» -δεν ξέρουμε αν συμπεριλαμβάνει και τις… Σέρρες (Μεταίχμιο, μετ. Κλερ Νεβέ, Εύη Σιούγγαρη).

• Ομως και οι λάτρεις του αστυνομικού δεν θα μείνουν παραπονεμένοι: «Ο Φαντομάς» του Τζο Νέσμπο, «Στον τάφου κάποιου άλλου» του Ιαν Ράνκιν, «Κυνηγός οστών» το τελευταίο της Πατρίτσια Κόρνγουελ (όλα από το Μεταίχμιο), «Νυχτερινός στόχος» του Ρικάρντο Πίλια, «Ο Μπουρνέτι και ο κακός οιωνός» από τη Αμερικανίδα βασίλισσα του νουάρ Ντόνα Λεόν (όλα από τον Καστανιώτη), «Σεληνιασμός» του Ζορζ Σιμενόν (Αγρα) κ.ά.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ανέκδοτος Γιάννης Ρίτσος αναμένεται από τον Κέδρο. Πρόκειται για το «Υπερώον», μια συλλογή που έγραψε πριν από τον θάνατό του, όπου ανακαλεί νεανικές αναμνήσεις.

• Ενα σπάνιο κείμενο από την Αγρα, σε συνεργασία με την Εστία: Ο Ανδρέας Εμπειρίκος σκύβει πάνω από το ιστορικό μυθιστόρημα, εμπνευσμένο από το Βυζάντιο «Ο Σέργιος και Βάκχος του Μ. Καραγάτση». Με προλόγους των Λεωνίδα Εμπειρίκου και Μαρίνας Καραγάτση και αποσπάσματα από το μυθιστόρημα.

• Τον Σεπτέμβριο εκδίδεται το αυτοβιογραφικό της Αλκης Ζέη «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», όπου αφηγείται την ιστορία των πρώτων 25 χρόνων της ζωής της, που διαμόρφωσαν τη μετέπειτα πορεία της (διανθίζεται με φωτογραφικό υλικό). Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, το Μεταίχμιο, αναμένεται και ο «μουσικός» Μάνος Ελευθερίου (στίχοι-ποιήματα) σε έναν συγκεντρωτικό τόμο: «Τα λόγια και τα χρόνια».

• Mε ένα μυθιστόρημα για τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη, ένα ταξίδι στο σκοτάδι αλλά και στο φως των καιρών μας, επιστρέφει η Ευγενία Φακίνου. Στους «Πλανόδιους θεριστές» (Καστανιώτης), μια νέα γυναίκα, άνεργη και έγκυος, καταφεύγει στην περιφέρεια, σε έναν τόπο παρακμής κι εκεί συναντά παράξενους ανθρώπους, έναν εκκεντρικό ομοφυλόφιλο, έναν παλιό αγωνιστή μεταλλωρύχο, μια γυναίκα έτοιμη να κάνει φόνο κι ένα ουρανοκατέβατο παιδάκι…

• Ο Χρήστος Χωμενίδης σκιαγραφεί μια ολόκληρη εποχή με κεντρικό πρόσωπο τη «Νίκη», τη μητέρα του, η οποία, ως κόρη του γραμματέα της Κ.Ε. του ΚΚΕ στον Μεσοπόλεμο, βρέθηκε εξ απαλών ονύχων στην τρομερή δίνη των γεγονότων. Ο δε Αύγουστος Κορτώ αφηγείται τη μυθιστορηματική βιογραφία της μητέρας του στο «Βιβλίο της Κατερίνας» (και τα δύο από τον Πατάκη).

• Ο Μιχάλης Φακίνος δημιουργεί καφκική ατμόσφαιρα στη «Λευκή ευθεία γραμμή» (Κέδρος). Η Σώτη Τριανταφύλλου με τις «Σπάνιες Γαίες» μάς μεταφέρει στη σταλινική Ρωσία. (Πατάκης) Ο Αλέξης Σταμάτης (προσωρινός τίτλος «Κάτω από έναν τέτοιο ήλιο», Καστανιώτης) αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας και ταυτόχρονα της ιστορία της Ελλάδας στη διάρκεια ενός αιώνα. Η μετάλλαξη της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ο ευτελισμός των αξιών, η διαδικασία ηθικής και ιδεολογικής φθοράς μέσα από την οποία πέρασε η ελληνική κοινωνία για να φτάσει στην κρίση των ημερών μας.

• Δύο βραβευμένοι του Βορρά στο Μεταίχμιο: Ο Δραμινός Βασίλης Τσιαμπούσης ολοκλήρωσε το μυθιστόρημα με τον εύγλωττο τίτλο «Γαλάζια αγελάδα». Μην απορήσετε αν συναντήσετε στις σελίδες του τους Κωνσταντίνο Καραμανλή, Ευάγγελο Αβέρωφ, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και άλλα πρόσωπα της σύγχρονης Ιστορίας μας. Ο δε Βασίλης Τζανακάρης σκιαγραφεί ένα πρόσωπο που το περιβάλλει η αχλή του μύθου, τον Φώτη Γιαγκούλα: «Ο απέθαντος και άλλες ληστρικές ιστορίες», μια αιματοβαμμένη τοιχογραφία της Ελλάδας των χρόνων 1910-1936, με πρωταγωνιστές τους τελευταίους ληστές και λήσταρχους.

• Περιμένουμε ακόμα: «Η Αχνα» του Στρατή Χαβιαρά (Κίχλη), «Αλλάζει πουκάμισο το φίδι» του Κώστα Ακρίβου (Μεταίχμιο), «Μη μ’ αφήσεις να χαθώ» του Παύλου Κάγιου (Καστανιώτης), το αφήγημα του Κωστή Γκιμοσούλη «Δύο μήνες στην αποθήκη» (Καστανιώτης), τη συλλογή του Κώστα Καλφόπουλου «Καρρέ-Καρρέ και άλλα διηγήματα» (Αγρα) κ.ά.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ενα ανέκδοτο μέχρι σήμερα κείμενο της Ζακλίν ντε Ρομιγί με τίτλο «Τι πιστεύω» αναμένεται τον Σεπτέμβριο από τον «Πατάκη» σε μετάφραση Σώτης Τριανταφύλλου. Λίγα χρόνια μετά τα γεγονότα του Μάη του ’68, που έφερε στο προσκήνιο μια κοινωνική κρίση –στην παιδεία, στην κοινωνία, στις αξίες, στο χάσμα των γενεών– η μεγάλη προσωπικότητα των κλασικών σπουδών εξηγεί με σοφό και συνεκτικό τρόπο τις ραγδαίες αλλαγές του σύγχρονου κόσμου, διατυπώνοντας την πίστη της στον άνθρωπο και την ελευθερία. Επιχειρεί να μεταδώσει το «ελληνικό φως» με σκοπό την αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων και τον εμπλουτισμό του παρόντος μέσω του λαμπρού παρελθόντος.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

Τον Νοέμβριο αναμένεται η συναρπαστική βιογραφία του Πάτρικ Λι Φέρμορ, ο οποίος συνέδεσε τη ζωή του με την Ελλάδα. Τον τόμο «Πάτρικ Λι Φέρμορ: Μια περιπέτεια» (Μεταίχμιο) υπογράφει η Αρτεμις Κούπερ, η οποία επίσης συνεργάστηκε με τον ίδιο στην έκδοση της αλληλογραφίας του και της συλλογής άρθρων. Ο αγγλικής και ιρλανδικής καταγωγής ταξιδιωτικός συγγραφέας, γνήσιος φιλέλληνας, αγάπησε τη Μάνη και συνέδεσε το όνομά του με την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε.

• Ιδιαίτερα δημοφιλής στη χώρα μας και ο Ιταλός θεατρικός συγγραφέας, νομπελίστας Ντάριο Φο επέλεξε τη μορφή της συνέντευξης για να αυτοβιογραφηθεί. Στο βιβλίο «Ντάριο Φο. Ο κόσμος μου» (Καστανιώτης, μετ. από τα ιταλικά Ανταίος Χρυσοστομίδης) συνομιλεί με την Τζουζεπίνα Μανίν και ξεδιπλώνει με το γνωστό γλαφυρό του ύφος και με αρκετό χιούμορ τη ζωή του: από το χωριό του, που φιλοξενούσε σπουδαίους παραμυθάδες της Ιταλίας, ώς την υποψηφιότητά του για δήμαρχος του Μιλάνου σε ώριμη ηλικία, περνώντας μέσα από τις θεατρικές του καταβολές, τους αγώνες του ενάντια στη λογοκρισία, τις σχέσεις του με τη θρησκεία και την πολιτική.

πηγή: http://www.efsyn.gr/?p=98719

Γ. Σεφέρης: Ο τόπος αυτός που μας εξευτελίζει

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1936. ΟΙΚΙΑ ΦΛΩΡΟΥ, ΑΙΓΙΝΑ. Όσο προχωρεί ο καιρός και τα γεγονότα, ζω ολοένα με το εντονότατο συναίσθημα πως δεν είμαστε στην Ελλάδα, πως αυτό το κατασκεύασμα που τόσο σπουδαίοι και ποικίλοι απεικονίζουν καθημερινά δεν είναι ο τόπος μας αλλά ένας εφιάλτης με ελάχιστα φωτεινά διαλείμματα, γεμάτα μια πολύ βαριά νοσταλγία. Να νοσταλγείς τον τόπο σου, ζώντας στον τόπο σου, τίποτα δεν είναι πιο πικρό. Ωστόσο νομίζω πως αυτό το συναίσθημα, συνειδητό ή όχι -αδιάφορο, χαραχτηρίζει όσους από τους ανθρώπους μας των εκατό τόσων τελευταίων χρόνων αξίζει να τους λογαριάσει κανείς. Οι μεγάλοι κολυμπητάδες, που αγωνίστηκαν, όσο κρατούσαν τα μπράτσα τους, να φτάσουν και να ιδούνε από πιο κοντά αυτό το σκληρό νησί του Αιόλου, την άλλη Ελλάδα.

ΤΕΤΑΡΤΗ, 5 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1938, ΑΘΗΝΑ. Ο τόπος αυτός που μας πληγώνει, που μας εξευτελίζει. Η Ελλάδα γίνεται δευτερεύουσα υπόθεση, όταν συλλογίζεται κανείς τον Ελληνισμό. Ό,τι από την Ελλάδα μ’ εμποδίζει να σκεφτώ τον Ελληνισμό, ας καταστραφεί. Αν ήταν δίκαιο να μεγαλώσει ο τόπος αυτός, δεν ήταν για να έχουμε περισσότερους βουλευτές, νομάρχες ή χωροφύλακες· ήταν για να μπορέσει ν’ αναπτυχθεί σε μια γωνιά της γης ο Ελληνισμός -αυτή η ιδέα της ανθρώπινης αξιοσύνης και της ελευθερίας, όχι αυτή η αρχαιολογική ιδέα.

Δεν πιστεύω σ’ αυτούς τους ανθρώπους που φλυαρούν, ή στους άλλους που δεν ξέρουν τι κάνουν· δεν εννοώ να βουλιάξω μέσα στην απερίγραπτη μιζέρια των χαρακτήρων -πιστεύω σε δυο-τρεις ιδέες που προχωρούν, και τώρα ακόμη, ύστερ’ από χιλιάδες χρόνια, σ’ αυτή τη γλώσσα. Γι’ αυτές τις δυο-τρεις ιδέες που πρέπει να ζήσουν εδώ, και μονάχα εδώ θα μπορούσαν να ζήσουν καθώς τις σκέπτομαι, υπομένω αυτή την αθλιότητα.

Γιώργος Σεφέρης, Μέρες Γ΄. 16 Απρίλη 1934 – 14 Δεκέμβρη 1940, Ίκαρος, Αθήνα 1984

Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου του Εδιμβούργου. Συγγραφείς-περφόρμερ και η επιστροφή του ογκώδους μυθιστορήματος είναι οι νέες τάσεις στον χώρο του βιβλίου.

Αύγουστος, Εδιμβούργο. Εκεί, στο Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου του Εδιμβούργου, δίνουν κάθε χρόνο από το 1983 ετήσιο ραντεβού συγγραφείς, εκδότες, μεταφραστές, όλοι οι άνθρωποι του βιβλίου γενικά, αλλά και ηθοποιοί, μουσικοί και κάθε λογής καλλιτέχνες. Ο θεσμός κλείνει εφέτος 30 χρόνια λειτουργίας. Ξεκίνησε ως γιορτή του βιβλίου που διεξαγόταν δύο φορές τον χρόνο και εξελίχθηκε σε μείζον ετήσιο βιβλιακό γεγονός που καταλαμβάνει συνήθως τις τρεις τελευταίες εβδομάδες του Αυγούστου με πολλές παράλληλες εκδηλώσεις μέρα και νύχτα σε όλη την πόλη. Εκεί θα συναντήσει κανείς από την Τόνι Μόρισον των Νομπέλ ως την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ των δισεκατομμυρίων δολαρίων, από τον πρώην αμερικανό αντιπρόεδρο και οικολόγο Αλ Γκορ ως την αυστραλή φεμινίστρια Ζερμέν Γκριρ, από εκεί πέρασαν ο Χάρολντ Πίντερ και η Σούζαν Σόνταγκ, εκεί βρέθηκαν εφέτος ο Τζον Μπάνβιλ, ο Κολμ Τόιμπιν, η Μπάρμπαρα Άτγουντ, οΣάλμαν Ράσντι, ο Ντέιβιντ Σεντάρις, ο Ίαν Ράνκιν, η Ρουθ Ρέντελ κ.ά.

Πιο χαλαρό από την απαιτητική και ανταγωνιστική Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, πιο «καλλιτεχνικό» από την επαγγελματική Διεθνή Έκθεση Βιβλίου του Λονδίνου, το φεστιβάλ σημαδοτοδεί το τέλος του καλοκαιριού και συνάμα το τέλος μιας εκδοτικής σεζόν, είναι ευκαιρία για διακοπές, για συγχρωτισμό, για συζητήσεις για τη λογοτεχνία, την κουλτούρα και την πολιτική, για αναγνώσεις και ανταλλαγή ιδεών σε μια ατμόσφαιρα δημιουργικής ραστώνης. Ένα μεγάλο πανηγύρι του βιβλίου χάρη στο οποίο το Εδιμβούργο κατέκτησε τον τίτλο της πρώτης Πόλης της Λογοτεχνίας της UNESCO το 2004.

Στο Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου του Εδιμβούργου δεν περιμένουμε μεγάλες αποκαλύψεις για νέα βιβλία και εκδοτικές μετεγγραφές, ούτε για τις νέες τεχνολογίες που εισβάλλουν στον χώρο της εκδοτικής παραγωγής. Η διάρκειά του πριμοδοτεί τον παράγοντα άνθρωπος και τις συναντήσεις των συγγραφέων με τους αναγνώστες και προσφέρεται για κοινωνιολογικού τύπου παρατηρήσεις.

Ο συγγραφέας-περφόρμερ

Αυτό που προκύπτει μέχρι στιγμής από το εφετινό φεστιβάλ, που διεξάγεται από τις 10 ως τις 26 Αυγούστου και η επισκεψιμότητά του αναμένεται να ξεπεράσει τις 200.000 άτομα, είναι η ζήτηση για ένα νέο είδος δημιουργού, για τον συγγραφέα-περφόρμερ. Αυτό διαπιστώνουν οι διοργανωτές του φεστιβάλ, όπως γράφει ο βρετανικός Guardian, οι οποίοι βλέπουν ότι το κοινό είναι διατεθειμένο να πληρώσει εισιτήριο 23 στερλινών προκειμένου να ακούσει τον Ντέιβιντ Σεντάρις να μιλάει. Με την ίδια προθυμία πλήρωσε εισιτήριο για να ακούσει την Βαλ ΜακΝτέρμιντ, συγγραφέα μυθιστορημάτων μυστηρίου, και την εθνική ποιήτρια της Σκωτίας Λιζ Λόχεντ.

Ο κωμικός Τόμι Σέπαρντ, πρώην γενικός γραμματέας του Εργατικού Κόμματος της Σκωτίας, και υπεύθυνος για μια σειρά εκδηλώσεων στο εφετινό φεστιβάλ δίνει τη δική του ερμηνεία: «Η εποχή των πολιτικών συγκεντρώσεων και των διαμαρτυριών σιγά σιγά παρέρχεται και τη θέση της παίρνει η ανάγκη για δημόσιες ομιλίες που είναι εμβριθείς μεν, απολαυστικές δε». Η ΜακΝτέρμιντ υποστηρίζει ότι τη ζήτηση για τους συγγραφείς-περφόρμερ την έχουν προκαλέσει τα social media: «Έχει αυξηθεί η προσβασιμότητα των αναγνωστών στη ζωή των συγγραφέων μέσα από site όπως το Twitter, πράγμα που αυξάνει την περιέργειά τους να τους δουν και να τους ακούσουν από κοντά. Είναι κοινός τόπος πλέον: η καλλιέργεια μιας ασώματης ζωής στον εικονικό χώρο συνοδεύεται από την αυξανόμενη επιθυμία για περισσότερη πρόσωπο με πρόσωπο ζωντανή επαφή σε θέατρα, συνέδρια, φεστιβάλ κτλ.»

Η επιστροφή του πολυσέλιδου μυθιστορήματος

Τα βιβλία που συζητήθηκαν πολύ στο εφετινό φεστιβάλ ήταν το ογκώδες μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Πις Red or Dead (Faber and Faber, 720 σελίδες) και τα ακόμη ογκωδέστερα μυθιστορήματα και υποψήφια για το εφετινό Μπούκερ The Luminaries (Little, Brown and Company, 832 σελίδες) της Έλινορ Κάτον και το πολιτικό θρίλερ του Ρίτσαρντ ΧάουζThe Kills (Picador, 1002 σελίδες). Μυθιστορήματα πολυσέλιδα, όχι όμως πλαδαρά και άμοιρα λογοτεχνικών αξιώσεων τύπου «ροζ λογοτεχνίας» και θρίλερ της σειράς, αλλά κείμενα απαιτητικά που φλερτάρουν με την πρωτοποριακή γραφή.

Ποια είναι η εξήγηση για την επιστροφή στο πολυσέλιδο μυθιστόρημα α λα 18ο και 19ο αιώνα; Η οικονομική ύφεση, υποστήριξαν ορισμένοι, η οποία, όπως έχει δείξει η Ιστορία, ευνοεί συνήθως το εντυπωσιακό θέαμα και θέματα που κάνουν το μυαλό μας να ξεφεύγει και όχι την ενδοσκόπηση, όπως για παράδειγμα οι λαμπερές χολιγουντιανές κινηματογραφικές παραγωγές της δεκαετίας του 1930, την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Και το μεγάλο σύνθετο μυθιστόρημα είναι ένας τύπος θεάματος.

Μια άλλη ερμηνεία ήταν ότι τα ογκώδη βιβλία λογοτεχνίας -βεβαίως μιλάμε για μυθιστορήματα- ανεβάζουν την αυτοπεποίθηση του αναγνώστη καθώς αισθάνεται ότι έχει εκπληρώσει έναν άθλο καταφέρνοντας να διαβάσει ένα μεγάλο βιβλίο - πράγμα σημαντικό στην εποχή μας που ο αναγνώστης έχει ανάγκη να νιώσει ότι ελέγχει κάτι στην καθημερινότητά του και ότι είναι ικανός για μικρά κατορθώματα!

Πηγή: http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=526713#.UhMVSvNcWLI.facebook

Ένας δρόμος γεμάτος βιβλία!

Η Ομάδα Τέχνης Luzinterruptus αντιστέκεται σθεναρά σε όσους πετάνε στα σκουπίδια παλιά βιβλία και δίνει μια νέα προοπτική σε χρησιμοποιημένα λογοτεχνικά έργα και ποιήματα,προκειμένου να εμποδίσει την κατάληξή τους στον… κάδο των αχρήστων!

Με επίκεντρο τους δρόμους της Μελβούρνης και με σκοπό να διακόψει για λίγο την κυκλοφορία… για καλό σκοπό, η ισπανική ομάδα εφάρμοσε το πρωτότυπο project «Ξέσπασμα του Μυθιστορήματος» πετώντας στο οδόστρωμα πάνω από 10.000 παλιά βιβλία.

Ο κόσμος κλήθηκε να δει από κοντά τους τίτλους και να χαρεί τους σωρούς των βιβλίων, επιλέγοντας αυτά της αρεσκείας του. Κάπως έτσι χρησιμοποιημένα και πολυδιαβασμένα κομμάτια της λογοτεχνίας ανακυκλώθηκαν με πρωτότυπο τρόπο.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα βιβλία ήταν δωρεά διάφορων Ιδρυμάτων και βιβλιοθηκών, ο αριθμός των οποίων ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες των διοργανωτών, που στήριξαν και με το παραπάνω την ανάγκη τους να βρουν ένα νέο σπίτι!

ΠΗΓΗ: http://perierga.gr/2012/09/%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B5%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1/

"ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΤΑ ΠΑΙΔΕΣ" (1925) ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Tω αυτώ μηνί Δ΄, μνήμη των Aγίων επτά Παίδων των εν Eφέσω, Mαξιμιλιανού, Eξακουστωδιανού, Iαμβλίχου, Mαρτινιανού, Διονυσίου, Aντωνίνου, και Kωνσταντίνου. 

Tον επτάριθμον τιμώ χορόν Mαρτύρων, Δείξαντα ανάστασιν νεκρών τω κόσμω. Tη δε τετάρτη νεκροέγερτοι ξύνθανον επτά. 

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης εμπνεόμενος από το Συναξάρι της ημέρας έγραψε το παρακάτω ποίημα:

Oι Άγιοι Επτά Παίδες (1925) 
Έμορφα που εκφράζεται το συναξάριον: 
"ενώ δε συνωμίλει ο βασιλεύς" με τους αγίους 
"κ' οι επίσκοποι και άλλοι πολλοί άρχοντες, 
"ενύσταξαν ολίγο οι άγιοι" 
και τες ψυχές των στον θεό παρέδωσαν. 

Οι Άγιοι Επτά Παίδες της Εφέσου που 
κατέφυγον εις σπήλαιον να κρυφθούν 
από τον διωγμόν των εθνικών, κ' εκεί εκοιμήθησαν - 
και την επαύριον εξύπνησαν. επαύριον γι' αυτούς. 
μα εν τω μεταξύ, είχαν παρέλθει σχεδόν δύο αιώνες. 

ξύπνησε την επαύριον και πήγε 
ένας των, ο Ιάμβλιχος, γιά ν' αγοράσει άρτον, 
κ' είδεν εμπρός του άλλην Έφεσον, 
όλην καθηγιασμένη μ' εκκλησίες, και σταυρούς. 

κ' εχάρηκαν οι Άγιοι Επτά Παίδες, 
και τους ετίμησαν και τους προσκύνησαν οι χριστιανοί - 
κ' ήλθε κι απ' την Κωνσταντινούπολιν ο βασιλεύς, 
ο Θεοδόσιος, ο γιός του Αρκαδίου, 
και τους προσκύνησεν κι αυτός, ως πρέπον, ο ευλαβέστατος. 

και χαίρονταν οι Άγιοι Επτά Παίδες 
σ' αυτό τον κόσμο τον ωραίο, και τον χριστιανικόν, 
τον αγιασμένο μ' εκκλησίες, και σταυρούς. 

μα έλα που ήσαν όλα τόσο διαφορετικά, 
και τόσα είχαν να μάθουν και να πουν, 
(και τέτοια δυνατή χαρά ίσως εξαντλεί κι αυτή) 
που γρήγορα κουράσθηκαν οι Άγιοι Επτά Παίδες, 
από άλλον κόσμο φθάσαντες, από σχεδόν δυό αιώνες πριν, 
και νύσταξαν μες στην συνομιλία - 
και τους αγίους οφθαλμούς των έκλεισαν. 

Σε σχετικό άρθρο του ο Παντελής Μπουκάλας σχολιάζει:

Tο ποίημα αυτό, «Oι Aγιοι Eπτά Παίδες», περιλαμβάνεται στον τόμο «K. Π. Kαβάφης, Aτελή ποιήματα 1918-1932», που εκδόθηκε με φιλολογική επιμέλεια και σχόλια της Renata Lavagnini (Iκαρος, 1994). H γραφή του ανάγεται στο 1925, έτος κατά το οποίο ο Kαβάφης έγραψε έξι από «κανονικά» ποιήματά του. Θρησκευτικό το θέμα του ατελούς ποιήματος και μάλιστα χριστιανολογικό, όπως προσημαίνει ο τίτλος του κατά συνέπεια, από τα συνομήλικά του με το μόνο με το οποίο θα μπορούσε να συσχετιστεί είναι το «Aπολλώνιος ο Tυανεύς εν Pόδω», και όχι για το καθαυτό περιεχόμενο του «Aπολλωνίου» όσο επειδή μας παραπέμπει αυτόματα στο «Eίγε ετελεύτα» του 1920, στους στίχους του οποίου «ένας από τους λίγους εθνικούς, / τους πολύ λίγους που είχαν μείνει» σε μια εποχή που «η Aλεξάνδρεια, πόλις θεοσεβής», τους «αθλίους ειδωλολάτρας αποστρέφονταν», διαβάζει «Tα εις Tυανέα Aπολλώνιον» του Φιλοστράτου και αναρωτιέται «πού απεσύρθηκε, πού εχάθηκε ο Σοφός;», ο θαυματοποιός Aπολλώνιος ο Tυανέας που έδρασε τον 1ο αιώνα μ.X., ένα αντίπαλο δέος των Eθνικών στον Iησού των Xριστιανών. 

Για παρόμοιους, θρησκειολογικής τάξεως λόγους, για να δούμε δηλαδή τις εκάστοτε καβαφικές «εφαρμογές» του θέματος «χριστιανισμός-παγανισμός», οι «Aγιοι Eπτά Παίδες» μπορεί να συσχετιστούν, χωρίς να απομακρυνθούμε από το χρονικό (άρα και πνευματικό) περιβάλλον της γέννησής τους, με το «O Iουλιανός εν Nκομηδεία» του 1924, και με το «O Iουλιανός ορών ολιγωρίαν» του 1923 (ας θυμηθούμε και το «ανέκδοτο» «O Iουλιανός εν τοις μυστηρίοις» του 1896, όπου «ο ανόητος» Iουλιανός «επείσθη με των Eλλήνων τα άθεα τα λόγια»), καθώς και το «Iερεύς του Σεραπίου» του 1926). Kαι, σαν αγιολογικό που είναι, δεν μπορεί να μην αντικριστεί το ποίημα αυτό με το ποίημα «Συμεών», ένα «εγκώμιο» του Στυλίτη αγίου, και μάλιστα από τη σκοπιά ενός εθνικού που ομολογεί: «Xώθηκα ανάμεσα στους Xριστιανούς / που σιωπηλοί προσεύχονταν κ’ ελάτρευαν, / και προσκυνούσαν· πλην μη όντας Xριστιανός / την ψυχική γαλήνη των δεν είχα / κι έτρεμε ολόκληρος και υπόφερνα· / κ’ έφριττα και ταράττομουν, και παθαινόμουν». 

«Tο ενδιαφέρον για τους χριστιανούς αγίους ανήκει στον θρησκευτικό προβληματισμό, ειδικά έντονο στον πρώτο Kαβάφη», σημειώνει η Λαβανίνι, παραπέμποντας και στις σκέψεις που διατυπώνει η Diana Haas στο κείμενό της «“Aι αρχαί του χριστιανισμού”: ένα θεματικό κεφάλαιο του Kαβάφη» (βλ. «Eισαγωγή στην ποίηση του Kαβάφη. Eπιλογή κριτικών κειμένων», επιμ. Mιχάλης Πιερής, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, 1994). «Oι Aγιοι Eπτά Παίδες» αποτελούν ένα επιπλέον μαρτύριο της διαρκούς θεολογίας του Kαβάφη, η οποία του επέτρεψε να σκεφτεί βαθύτερα την ιστορία και, διά της ταλαντεύσεώς του ανάμεσα σε δύο πόλους, να αποφύγει την ευθύγραμμη ευκολία. Στο συγκεκριμένο ποίημα φαίνεται ότι ο Kαβάφης, που αντιγράφει προσεκτικά και σχεδόν καταλογάδην τον Συναξαριστή, προσυπογράφει την ιδέα της αναστάσεως των νεκρών, και ότι ο δαίμων της αμφιβολίας αυτοτιθασεύεται, από κοινού όμως με την ευρετική φωνή της ποιήσεως. Iσως γι’ αυτό ακριβώς να έκρινε και ο ίδιος το ποίημά του ανάξιο δημοσίευσης, μη εμπιστευόμενος την αντιγραφική του αμεσότητα και την «αφελή» προφάνειά του (μια προφάνεια, εν τούτοις, που σε πολλά άλλα ποιήματά του συνιστά το μείζον δέλεαρ, την κυριολεκτικώς ειπείν σαγήνη). 

Ο Παντελής Μπουκάλας παραθέτει στο σημείο αυτό το Καβαφικό ποίημα και σχολιάζει: 

Aπό τον ύπνο στον ύπνο, από την «κοίμηση» στον θάνατο. Σχεδόν αδιάφοροι για τα εγκόσμια οι άγιοι και, παραδόξως, αδιάφοροι για τον θριαμβεύοντα χριστιανισμό. Δεν μπορούμε να ξέρουμε προς τα πού θα οδηγούσε το ποίημα ο Kαβάφης αν συνέχιζε να παλεύει μαζί του για να το τελειώσει. Aριστος αρχαιογνώστης όπως ήταν, ίσως έβρισκε τρόπο να συσχετίσει (ειρωνικά;) τον μακρότατο ύπνο των Παίδων με τον μακρό ύπνο του Eπιμενίδη από την Kνωσό, σοφού και προφήτη που κατά τον θρύλο κοιμήθηκε κι αυτός επί πενήντα επτά χρόνια, σε σπήλαιο επίσης («ούτός ποτε πεμφθείς παρά του πατρός εις αγρόν επί πρόβατον, της οδού κατά μεσημβρίαν εκκλίνας υπ’ άντρω τινί κατεκοιμήθη επτά και πεντήκοντα έτη. Διαναστάς δε μετά ταύτα εζήτει το πρόβατον, νομίζων επ’ ολίγον κεκοιμήσθαι», γράφει ο Διογένης Λαέρτιος στο δικό του συναξάρι). 

Eιρωνεία της ιστορίας 

Kι αν δεν συσχέτιζε τον άγιο Iάμβλιχο με τον ομώνυμο μυθιστοριογράφο του 2ου αιώνα μ.X., στα «Bαβυλωνιακά» τού οποίου δεν λείπουν οι σχέσεις με τον Kάτω Kόσμο μέσα σε σπηλιές, δεν θα μπορούσε να μη θαυμάσει, είρων αυτός, την ειρωνεία της ιστορίας, φέρνοντας στον νου του έναν άλλον Iάμβλιχο, πολύ διασημότερο, τον «αποκρυφιστή» φιλόσοφο του 3ου/4ου αι. μ.X., ενθουσιώδης οπαδός του οποίου υπήρξε ο σημαδιακός εκείνος Iουλιανός. Iσως πάλι, για να συνεχίσουμε να αυθαιρετούμε, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την άριστη ευκαιρία για να παρουσιάσει (διά χειρός των «αυτοπτών» αναστηθέντων) ένα σκαρίφημα του άλλου κόσμου, για το «μετέπειτα»· οπότε πώς θα το εικόνιζε; Xριστιανικό ή «παγανιστικό», όπως οι αρχαίοι κι όπως το δημοτικό τραγούδι, που πολύ το αγαπούσε; Eδώ ακριβώς είναι ο κόμπος, στην ακοίμητη σύγκρουση της πίστης με την επιφύλαξη, της αποδοχής με τη μελαγχολική αμφιβολία, στον νου ενός ποιητή που, όπως και ο Σύρος σπουδαστής Mυρτίας του ποιήματός του «Tα επικίνδυνα», υπήρξε «εν μέρει εθνικός, κ’ εν μέρει χριστιανίζων».

Πηγή: http://panagiotisandriopoulos.blogspot.gr/2013/08/1925.html

Καλό μήνα!