Παγκόσμια ημέρα του βιβλίου και των πνευματικών δικαιωμάτων (23 Απριλίου)

Η 23η Απριλίου καθιερώθηκε ως Ημέρα του Βιβλίου και των Πνευματικών Δικαιωμάτων από την UNESCO το 1995. Ο λόγος που επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημέρα για να προστεθεί άλλη μία Παγκόσμια Ημέρα στη Μεγάλη Λίστα Με Τις Παγκόσμιες Ημέρες Για Τα Πάντα Όλα μας φέρνει στη Βαρκελώνη: εκεί, από τα μεσαιωνικά χρόνια, ο Άι Γιωργης, ο Sant Jordi, προστάτης της Καταλονίας, γιορταζόταν κάπως σαν τον Άγιο Βαλεντίνο, με ανταλλαγή τριαντάφυλλων μεταξύ των ερωτευμένων. Κι αυτό γιατί ο θρύλος λέει πως ο Άι Γιώργης σκότωσε τον δράκο για να σώσει μια πριγκίπισσα — και, αφού την έσωσε, της χάρισε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, το οποίο έκοψε από την τριανταφυλλιά που φύτρωσε εκεί που χύθηκε το αίμα του δράκου.
Γύρω στα 1923, κάποιος βιβλιοπώλης σκέφτηκε να εκμεταλλευτεί την περίσταση και να λανσάρει το βιβλίο τρόπον τινά ως ρόδο, ως σύμβολο (ή σκοτεινό αντικείμενο) του πόθου. Τα πρώτα χρόνια, αυτή η (νέα) παράδοση ήθελε τους άντρες να χαρίζουν στις γυναίκες τριαντάφυλλα κι εκείνες να τους ανταποδίδουν με ένα βιβλίο: Ένα ρόδο για τον έρωτα, ένα βιβλίο για πάντα — η όμορφη αυτή φράση, που συνοψίζει την τελετουργία της ημέρας, μας θυμίζει το εφήμερο του έρωτα σε αντιδιαστολή με τη διαχρονικότητα της λογοτεχνίας. Σιγά σιγά, καθιερώθηκε η ανταλλαγή βιβλίων. Έτσι, κάθε 23 Απριλίου, η Ράμπλα γεμίζει πάγκους ανθοπωλών και βιβλιοπωλών.

Ο πονηρός βιβλιοπώλης του 1923 δεν είχε μόνο καλή έμπνευση αλλά και ισχυρά επιχειρήματα: στις 23 Απριλίου 1616 πέθανε ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Την ίδια ημέρα πέθανε και ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ — ο οποίος είχε επίσης γεννηθεί στις 23 Απριλίου 1564. Η σύμπτωση είναι όντως αξιοπερίεργη (και πολύ βολική για τους βιβλιοπώλες της Βαρκελώνης και την UNESCO) πλην όμως υπάρχει τεχνικό πρόβλημα: στις αρχές του 17ου αιώνα, όταν πέθαναν οι δύο μεγάλοι λογοτέχνες, οι χώρες τους ακολουθούσαν διαφορετικό ημερολόγιο: στην Ισπανία ίσχυε το Γρηγοριανό και στην Αγγλία το Ιουλιανό. Έτσι, στην πραγματικότητα, ο Σαίξπηρ πέθανε έντεκα ημέρες μετά τον Θερβάντες.
Ανεξαρτήτως του δολίου βιβλιοπώλη και της υπόπτου προχειρότητας της UNESCO, η 23η Απριλίου είναι η Ημέρα του Βιβλίου και γιορτάζεται σε πολλά μέρη με ανταλλαγές και δωρεές βιβλίων και άλλα βιβλιοφιλικά happening.


Κείμενο του Γιώργου Τσακνιά (διασκευασμένο)
Αρχικό κείμενο:  http://dimartblog.wordpress.com/2013/04/23/books-and-roses-sant-jordi/