Κ.Π.Καβάφης, Φωνές

Αυτοβιογραφικό σημείωμα του Κ. Π. Καβάφη

“Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια - σ' ένα σπίτι της οδού Σερίφ· μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά.”

Κ.Π.Καβάφης (29/4/1863-1933)

Ποιητής της ελληνικής διασποράς, με παγκόσμια ακτινοβολία.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 17 Απριλίου 1863 (29 Απριλίου με το νέο ημερολόγιο). Ήταν το ένατο και τελευταίο παιδί του μεγαλέμπορου βαμβακιού Πέτρου-Ιωάννου Καβάφη, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας του είχε ζήσει στην Αγγλία και ήταν κάτοχος βρετανικού διαβατηρίου.
Τα πρώτα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη γενέτειρά του, στην αριστοκρατική οδό Σερίφ, μέσα σ’ ένα πλούσιο περιβάλλον με Γάλλο παιδαγωγό και Αγγλίδα τροφό. Με τον θάνατο του πατέρα του το 1870 αρχίζει η παρακμή της οικογένειάς του. Δύο χρόνια αργότερα, η μητέρα του Χαρίκλεια Καβάφη (το γένος Φωτιάδη) υποχρεώνεται να φύγει από την Αλεξάνδρεια και να μετακομίσει με τα παιδιά της, πρώτα στο Λονδίνο και μετά στο Λίβερπουλ.
Στα έξι χρόνια της διαμονής του στην Αγγλία ο νεαρός Κωνσταντίνος θα μάθει σε βάθος την Αγγλική γλώσσα και θα καλλιεργήσει την έμφυτη ροπή του προς τα Γράμματα. Το 1878 η οικογένειά του αντιμετωπίζει εκ νέου οικονομικά προβλήματα, εξαιτίας της Κρίσης του 1873 και επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια. Ο δεκαπενταετής Κωνσταντίνος μελετά κατ’ οίκον και το 1881 συνεχίζει τις σπουδές του στο εμπορικό λύκειο Ο Ερμής, που ιδρύεται εκείνη τη χρονιά από τον Κωνσταντίνο Παπαζή.
Τον επόμενο χρόνο, η οικογένειά του θα μετακομίσει εκ νέου, αυτή τη φορά στην Κωνσταντινούπολη, εξαιτίας των εθνικιστικών ταραχών στην Αίγυπτο, που καθιστά επισφαλή τη θέση των Ευρωπαίων. Ο αγγλικός στόλος βομβαρδίζει την Αλεξάνδρεια και η οικία Καβάφη γίνεται παρανάλωμα του πυρός. Η οικογένειά του θα φιλοξενηθεί επί τριετία από τον παππού του Γεωργάκη Φωτιάδη.

Την περίοδο της παραμονής του στην Πόλη εκδηλώνονται οι πρώτες συστηματικές προσπάθειές του στην ποίηση. Η ατμόσφαιρα και το τοπίο της φαίνεται να τον εμπνέουν και αυτό διαπιστώνεται στα ποιήματά του Ο Βεϊζαδές προς την ερωμένη του (1884), Dünya Güzeli (1884), Νιχώρι (1885) και το πρώτο του πεζό Μια νυξ στο Καλντέρι (1884).Πάντως, το πρώτο κείμενο που σώζεται στο αρχείο του γράφτηκε το 1882. Πρόκειται για ένα ημερολόγιο σε αγγλική γλώσσα, με τον τίτλο Constantipoliad-En Epic (Κωνσταντινοπουλιάς - Ένα έπος), στο οποίο περιγράφονται οι προετοιμασίες για την αναχώρηση της οικογένειας από την Αλεξάνδρεια, το πολεμικό κλίμα των ημερών εκείνων και το ταξίδι ως την Κωνσταντινούπολη.
Τον Οκτώβριο του 1885 επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, μαζί με τη μητέρα του και τα δυο αδέλφια του, Αλέξανδρο και Παύλο, αφού πήραν αποζημίωση για τις καταστροφές του 1882. Μία από τις πρώτες αποφάσεις του είναι να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα. Αρχίζει να εργάζεται πρώτα ως δημοσιογράφος και στη συνέχεια ως μεσίτης στο Χρηματιστήριο Βάμβακος. Το 1889 προσλαμβάνεται αρχικά ως άμισθος γραμματέας στην Υπηρεσία Αρδεύσεων και από το 1892 ως έμμισθος υπάλληλος, θέση στην οποία θα παραμείνει έως το 1922, φθάνοντας στον βαθμό του υποτμηματάρχη.
Το 1891 θεωρείται σημαντική χρονιά για τον Καβάφη. Εκδίδει το πρώτο αξιόλογο ποίημά του (Κτίσται) και δημοσιεύει μερικά από τα σπουδαιότερα πεζά κείμενά του (Ολίγα περί στιχουργίας, Ο Σακεσπήρος περί της ζωής, Ο καθηγητής Βλάκη περί της νεοελληνικής και δύο κείμενα για τα Ελγίνεια).
Από το 1893 έως το τέλος του αιώνα γράφει μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του, όπως τα: Κεριά (1893), Τείχη (1896), Περιμένοντας τους Βαρβάρους (1899). Το 1896 συνεργάζεται με την εφημερίδα Phere d’ Alexandrie. O δημοσιογράφος και συγγραφέας Γεώργιος Τσοκόπουλος τον χαρακτηρίζει «Σκεπτικιστής, φιλοσοφικός, μελαγχολικός, με ειρωνική πικρία». Τον επόμενο χρόνο επισκέπτεται το Παρίσι και το Λονδίνο.
Το 1899 φεύγει από τη ζωή η μητέρα του Χαρίκλεια, την οποία υπεραγαπούσε. Είχαν προηγηθεί οι θάνατοι του παιδικού του φίλου Μικέ Ράλλη (1889), του αδελφού του Πέτρου-Ιωάννη (1891) και του παππού του Γεωργάκη Φωτιάδη (1896).

To 1902 ταξιδεύει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα την Αθήνα, όπου γνωρίζεται με τους ομοτέχνους του Γρηγόριο Ξενόπουλο και Ιωάννη Πολέμη. Σε μια επιστολή του αναφέρει ότι στην Αθήνα αισθανόταν, όπως ένας πιστός που πηγαίνει προσκυνητής στη Μέκκα. Τον επόμενο χρόνο επισκέπτεται και πάλι την Αθήνα, ενώ στις 30 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς ο Ξενόπουλος γράφει στο περιοδικό Παναθήναια το ιστορικό άρθρο Ένας Ποιητής, που αποτελεί την πρώτη εγκωμιαστική παρουσίαση του καβαφικού έργου στο ελλαδικό κοινό. Το 1904 θα γράψει ένα από τα σπουδαιότερα ποιήματά του, το Περιμένοντας τους Βαρβάρους. Το 1905 επισκέπτεται για τρίτη φορά την Αθήνα για την κηδεία του αδελφού του Αλέξανδρου.Τον Δεκέμβριο του 1907 εγκαθίσταται στο σπίτι της οδού Λέψιους 10, όπου και θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του, δημιουργώντας το σημαντικότερο τμήμα του έργου του. Η φήμη του διαρκώς εξαπλώνεται και στο διαμέρισμά του τον επισκέπτονται προσωπικότητες της λογοτεχνίας από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως ο φουτουριστής Τομάσο Μαρινέτι, ο Αντρέ Μαλρό, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Κώστας Ουράνης και η Μυρτιώτισσσα.
Το 1911 θα γράψει το περίφημο ποίημά του Ιθάκη. Το 1914 γνωρίζεται με τον σπουδαίο Άγγλο μυθιστοριογράφο Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ και συνδέεται μαζί του με φιλία. Πέντε χρόνια αργότερα, ο Φόρστερ θα συστήσει τον Καβάφη στο αγγλικό κοινό.
Το 1917 γνωρίζεται με τον Αλέκο Σεγκόπουλο, κατ’ άλλους νόθο γιο του, κατ’ άλλους ερωτικό του σύντροφο, πάντως μετέπειτα γενικό κληρονόμο του. Τον Απρίλιο του 1922 παραιτείται από την Υπηρεσία Αρδεύσεων για να αφοσιωθεί στο ποιητικό του έργο. «Επιτέλους απελευθερώθηκα από αυτό το μισητό πράγμα», γράφει κάπου. Τον επόμενο χρόνο πεθαίνει ο τελευταίος εν ζωή αδελφός του, ο Τζον Καβάφης, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος θαυμαστής και μεταφραστής του έργου του.
Το 1926 η κυβέρνηση του δικτάτορα Πάγκαλου του απονέμει το παράσημο του Φοίνικος, διάκριση την οποία ο ποιητής αποδέχεται, υποστηρίζοντας ότι «το παράσημο μού το απένειμε η Ελληνική Πολιτεία, γι’ αυτό και το κρατώ». Το 1930 αρχίζει να υποφέρει από τον λάρυγγά του. Οι γιατροί διαπιστώνουν καρκίνο. Ο Καβάφης δεν μπορεί να μιλήσει και το 1932 υποβάλλεται σε τραχειοτομία στην Αθήνα.
Το 1933 επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, με την υγεία του διαρκώς να χειροτερεύει. Στις αρχές Απριλίου μεταφέρεται στο Ελληνικό Νοσοκομείο και στις 2 το πρωί της 29ης Απριλίου ο ποιητής αφήνει την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 70 ετών.

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [23]

Μ. ΠΕΜΠΤΗ, 23

ΜΕΡΑ ΤΡΕΜΑΜΕΝΗ όμορφη σαν νεκροταφείο
με κατεβασιές ψυχρού ουρανού
 
Γονατιστή Παναγία κι αραχνιασμένη

Τα χωματένια πόδια μου    άλλοτε

(Πολύ νέος ή και ανόητα όμορφος θα πρέπει να ήμουν)

Οι και δύο και τρεις ψυχές που δύανε

Γέμιζαν τα τζάμια ηλιοβασίλεμα.

Μ. ΠΕΜΠΤΗ, 23 β

ΣΩΣΤΟΣ ΘΕΟΣ. Όμως κι αυτός έπινε το φαρμάκι του
γουλιά γουλιά καθώς του είχε ταχθεί
εωσότου ακούστηκε η μεγάλη έκρηξη.

Χάθηκαν τα βουνά. Και τότε αλήθεια φάνηκε
πίσω από το πελώριο πηγούνι ο κύλικας

Κι αργότερα οι νεκροί μες στους ατμούς, εκτάδην.
                           
Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 24

ΣΑΝ ΝΑ ΜΟΝΟΛΟΓΩ, σωπαίνω.

Ίσως και να 'μαι σε κατάσταση βοτάνου ακόμη
φαρμακευτικού ή φιδιού μιας κρύας Παρασκευής

Ή μπορεί και ζώου από κείνα τα ιερά
με τ' αυτί το μεγάλο γεμάτο ήχους βαρείς
και θόρυβο μεταλλικό από θυμιατήρια.
                            
Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 24 β
                                                            Αντίς για όνειρο

ΠΕΝΘΙΜΟΣ ΠΡΑΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ μες στο λιβάνι 

αναθρώσκουν παλαιές Μητέρες ορθές σαν κηροπήγια
τυφεκιοφόροι νεοσύλλεκτοι σε ανάπαυση
μικρά σκάμματα ορθογώνια, ραντιστήρια, νάρκισσοι.

Σαν να 'μαι λέει, ο θάνατος ο ίδιος αλλ'

ακόμη νέος αγένειος που μόλις ξεκινά

κι ακούει πρώτη φορά μέσα στο θάμβος των κεριών

το «δεύτε λάβετε τελευταίον ασπασμόν».

Το κορίτσι που μισούσε τα βιβλία...

Παγκόσμια ημέρα του βιβλίου και των πνευματικών δικαιωμάτων (23 Απριλίου)

Η 23η Απριλίου καθιερώθηκε ως Ημέρα του Βιβλίου και των Πνευματικών Δικαιωμάτων από την UNESCO το 1995. Ο λόγος που επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημέρα για να προστεθεί άλλη μία Παγκόσμια Ημέρα στη Μεγάλη Λίστα Με Τις Παγκόσμιες Ημέρες Για Τα Πάντα Όλα μας φέρνει στη Βαρκελώνη: εκεί, από τα μεσαιωνικά χρόνια, ο Άι Γιωργης, ο Sant Jordi, προστάτης της Καταλονίας, γιορταζόταν κάπως σαν τον Άγιο Βαλεντίνο, με ανταλλαγή τριαντάφυλλων μεταξύ των ερωτευμένων. Κι αυτό γιατί ο θρύλος λέει πως ο Άι Γιώργης σκότωσε τον δράκο για να σώσει μια πριγκίπισσα — και, αφού την έσωσε, της χάρισε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, το οποίο έκοψε από την τριανταφυλλιά που φύτρωσε εκεί που χύθηκε το αίμα του δράκου.
Γύρω στα 1923, κάποιος βιβλιοπώλης σκέφτηκε να εκμεταλλευτεί την περίσταση και να λανσάρει το βιβλίο τρόπον τινά ως ρόδο, ως σύμβολο (ή σκοτεινό αντικείμενο) του πόθου. Τα πρώτα χρόνια, αυτή η (νέα) παράδοση ήθελε τους άντρες να χαρίζουν στις γυναίκες τριαντάφυλλα κι εκείνες να τους ανταποδίδουν με ένα βιβλίο: Ένα ρόδο για τον έρωτα, ένα βιβλίο για πάντα — η όμορφη αυτή φράση, που συνοψίζει την τελετουργία της ημέρας, μας θυμίζει το εφήμερο του έρωτα σε αντιδιαστολή με τη διαχρονικότητα της λογοτεχνίας. Σιγά σιγά, καθιερώθηκε η ανταλλαγή βιβλίων. Έτσι, κάθε 23 Απριλίου, η Ράμπλα γεμίζει πάγκους ανθοπωλών και βιβλιοπωλών.

Ο πονηρός βιβλιοπώλης του 1923 δεν είχε μόνο καλή έμπνευση αλλά και ισχυρά επιχειρήματα: στις 23 Απριλίου 1616 πέθανε ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Την ίδια ημέρα πέθανε και ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ — ο οποίος είχε επίσης γεννηθεί στις 23 Απριλίου 1564. Η σύμπτωση είναι όντως αξιοπερίεργη (και πολύ βολική για τους βιβλιοπώλες της Βαρκελώνης και την UNESCO) πλην όμως υπάρχει τεχνικό πρόβλημα: στις αρχές του 17ου αιώνα, όταν πέθαναν οι δύο μεγάλοι λογοτέχνες, οι χώρες τους ακολουθούσαν διαφορετικό ημερολόγιο: στην Ισπανία ίσχυε το Γρηγοριανό και στην Αγγλία το Ιουλιανό. Έτσι, στην πραγματικότητα, ο Σαίξπηρ πέθανε έντεκα ημέρες μετά τον Θερβάντες.
Ανεξαρτήτως του δολίου βιβλιοπώλη και της υπόπτου προχειρότητας της UNESCO, η 23η Απριλίου είναι η Ημέρα του Βιβλίου και γιορτάζεται σε πολλά μέρη με ανταλλαγές και δωρεές βιβλίων και άλλα βιβλιοφιλικά happening.


Κείμενο του Γιώργου Τσακνιά (διασκευασμένο)
Αρχικό κείμενο:  http://dimartblog.wordpress.com/2013/04/23/books-and-roses-sant-jordi/

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [22]

Μ.ΔΕΥΤΕΡΑ, 20 
 
ΚΑΤΑΚΟΠΟΣ από τις ουράνιες περιπέτειες, έπεσα τις πρωινές ώρες να κοιμηθώ.

Στο τζάμι, με κοίταζε η παλαιά Σελήνη, φορώντας την προσωπίδα του Ήλιου.
                            
Μ. ΤΡΙΤΗ, 21 

ΜΟΛΙΣ ΣΗΜΕΡΑ βρήκα το θάρρος και ξεσκέπασα το κηπάκι σαν φέρετρο. Με πήραν κατάμουτρα οι μυρωδιές, λεμόνι, γαρίφαλο. 

Ύστερα παραμέρισα τα χρόνια, τα φρέσκα πέταλα και να: η μητέρα μου, μ' ένα μεγάλο άσπρο καπέλο και το παλιό χρυσό ρολόι της
κρεμασμένο στο στήθος. 

Θλιμμένη και προσεκτική. Πρόσεχε κάτι ακριβώς πίσω από μένα. 

Δεν πρόφτασα να γυρίσω να δω, γιατί λιποθύμησα. 


Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, 22 

ΟΛΟΕΝΑ ΟΙ ΚΑΚΤΟΙ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ κι ολοένα οι άνθρωποι ονειρεύονται
σαν να 'ταν αιώνιοι. Όμως το μέσα μέρος του Ύπνου έχει όλο φαγωθεί και μπορείς τώρα να ξεχωρίσεις καθαρά τι σημαίνει κείνος ο
μαύρος όγκος που σαλεύει 

Ο λίγες μέρες πριν ακόμη μόλις αναστεναγμός

Και τώρα μαύρος αιώνας.

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [21]

ΚΥΡΙΑΚΗ, 19 

ΓΑΛΗΝΗ ΣΑΝ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ που λείπουνε όλοι σ' ένα δωμάτιο που του αφαίρεσα τα αισθήματα. 

Πλανιέται κάποια πιθανότητα θανάτου υπέροχου με σκαλιστές επάνω στο γυαλί ορχιδέες.
Βοή σε απόσταση μηνών ακόμη, αλλά διακρίνονται ήδη τα ρουθούνια κόκκινα που πολύ
θέλουν ποτέ πια να μην είσαι.
                            
ΚΥΡΙΑΚΗ, 19 β

ΦΤΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΒΑΠΟΡΙ μεγάλωσε κι έφραξε το λιμάνι. Καμιά κίνηση στα καταστρώματα. Ίσως να μεταφέρει τα καινούρια μεσάνυχτα, συμπαγή και συσκευασμένα. Ίσως και μια μόνο ψυχή, λεπτή σαν καπνό και αναγνωρίσιμη από την οσμή του καμένου. 

Όπως και να 'ναι, υπάρχουν πολλά ζώα που δεν έσωσε ακόμη να βγουν από την Κιβωτό και δείχνουν αδημονία. Ως και το πλήθος που κατακλύζει το μουράγιο και ρίχνει ανήσυχα βλέμματα, σιγά σιγά συνειδητοποιεί ότι το παν εξαρτάται από μια στιγμή - 

τη στιγμή ακριβώς που, μόλις πας να την αδράξεις, χάνεται.
                           
ΚΥΡΙΑΚΗ, 19 γ 

ΑΣΠΡΑ ΣΠΑΣΜΕΝΑ τ' ουρανού μέσα στη νύχτα πάω μ' από κοντά τον σκύλο της σελήνης μου. 

 Κάποιος άγνωστος Γαβριήλ μου κάνει νοήματα
-Σύμφωνοι, θα πεθάνουμε όλοι μας· άλλα προς τι;

Ψηλά κοιτάω σαν άστρο το βορινό παράθυρο
που το ξεχάσανε ανοιχτό και μ' αναμμένο φως.

Οι άλλοι κοιμούνται ή προσωρινά ή αιώνια
ύπτιοι, με το πρόσωπο ακάλυπτο στον ουρανό.

Πάω μ' από κοντά τις μετρημένες μέρες μου
-Σύμφωνοι, ναι· αλλ' η ζωή αυτή δεν έχει τέλος...

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [21]

ΣΑΒΒΑΤΟ, 18
 
ΑΚΟΜΗ ΒΡΕΧΕΙ. Αιωνίως φαίνεται θα βρέχει. Κι αιωνίως θα κυκλοφορώ με μιαν ομπρέλα ψάχνοντας για μια πολίχνη ροζ γεμάτη
ωραία υπαίθρια ζαχαροπλαστεία.
                            
ΣΑΒΒΑΤΟ, 18 β
ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΤΡΥΦΕΡΑΔΑΣ τ' ουρανού μετά που εβρόντησε και ξεκινά ο σαλίγκαρος.
Κομμάτια σπίτια που επιπλέουν, μπαλκόνια με μπροστά το κοντάρι τους, ο αέρας. 

Γεγονός είναι ο θάνατος που επίκειται φορτωμένος κάτι ευτυχίες παλιές κι εκείνη την πολύ γνωστή (που λευκάνθηκε στις άγριες ερημιές) απελπισία.

                            
ΣΑΒΒΑΤΟ, 18 γ
ΚΑΘΟΜΑΙ ΩΡΕΣ και κοιτάζω το νερό στις πλάκες ώσπου, τέλος, γίνεται πρόσωπο που μου μοιάζει και φέγγει απ' όλη την περασμένη μου ζωή.

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [20]

ΠΕΜΠΤΗ, 16
 
Σ' ΟΛΟΥΣ ΤΟ ΨΙΛΟΒΡΟΧΟ κάτι λέει. Σ' εμένα τίποτα. Σφάλισα τα τζάμια κι άρχισα να καλώ αλφαβητικά: τον Άγγελο της Αστυπάλαιας·
τη Βρισηίδα· τα Γαυγάμηλα· τον δούλο του Κριναγόρα· τον Ελλήσποντο· τα Ζαγόρια· τον Ηλία τον Προφήτη· τον Θεόδωρο νεομάρτυρα Μυτιλήνης· την Ισσό· τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο· τη Λαΐδα· τον μαστρ'- Αντώνη· τον Νικία· την ξέρα της Αγίας Πελαγίας· τον Όμηρο (μαζί με ολόκληρη την Ιλιάδα του)· τους Πελασγούς· τη Ρωξάννη· τη Σθενελαΐδα· τα Ταταύλα· τον Ίβυκο (ερωτομανέστατο)· τη Φαιστό· τις Χοηφόρες· τα Ψαρά· και τον Ωριγένη.
 
Ξημερώθηκα έχοντας διατρέξει την ιστορία του θανάτου της Ιστορίας ή μάλλον την ιστορία της Ιστορίας του Θανάτου (και αυτό δεν
είναι λογοπαίγνιο).

Το «Άξιον Εστί» στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Tο Σάββατο 20 Απριλίου 2013 και ώρα 19.00, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσικό Σχολείο Ιλίου παρουσιάζουν το συμφωνικό έργο Άξιον Εστί του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, στη μεγάλη Αίθουσα του Βωμού.

Η παρουσίαση του Άξιον Εστί γίνεται για πρώτη φορά από μαθητές, χάρη στην ευγενή παραχώρηση των δικαιωμάτων από το συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Εκατόν εξήντα επτά μαθητές και μαθήτριες θα ερμηνεύσουν το Λαϊκό Ορατόριο για Συμφωνική Ορχήστρα, Χορωδία, Λαϊκή Ορχήστρα, Βαρύτονο, Λαϊκό Τραγουδιστή και Αφηγητή, με μαέστρο τον καθηγητή τους Γιάννη Πανταζάτο. Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων (18 Απριλίου), που φέτος είναι αφιερωμένη στην κληρονομιά της Εκπαίδευσης. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη. Λόγω των περιορισμένων θέσεων, θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας.

Το ιστολόγιό μας στο in.gr!

Με μεγάλη χαρά εντοπίσαμε το ιστολόγιό μας σε ανάρτηση (και) του www.in.gr, ενός από τους πιο πλούσιους σε περιεχόμενο ελληνικούς ιστότοπους ενημέρωσης με μεγάλη επισκεψιμότητα! 

Επισκεφθείτε το σύνδεσμο:
http://reviews.in.gr/greece/paideia/article/?aid=1231244669

"Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ" ΣΤΗΝ ΟΙΚΙΑ ΚΑΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ"

Το Καλλιτεχνικό Σύνολο Πολύτροπον παρουσιάζει για δύο βραδιές, 26 και 27 Απριλίου στις 8.30 μ.μ., στο Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού (Αμαλίας 4, 5ος όροφος, Σύνταγμα) την παραγωγή Ο Καβάφης του Πατριάρχη. 

Πρόκειται για την παρουσίαση των ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη που ανθολόγησε ο μαθητής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Δημήτριος Αρχοντώνης, ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Η νεανική αυτή ποιητική ανθολογία του Πατριάρχη εγκαινιάστηκε από τον ίδιο το 1954, και περιλαμβάνεται σ’ ένα τετράδιο με τον τίτλο Ποιήματα. 

Η εκδήλωση θα ανοίξει με μια ομιλία από τον υπεύθυνο του Συνόλου Πολύτροπον, θεολόγο και μουσικό Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλο, ο οποίος θα αναφερθεί στην Καβαφική ανθολογία του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, αλλά και στη σχέση του Καβάφη με την Κωνσταντινούπολη. 

Θα ακολουθήσει η παρουσίαση των ποιημάτων αυτών στη μελοποιημένη εκδοχή τους, κυρίως για φωνή και πιάνο, από σύγχρονους Έλληνες συνθέτες. 

Θερμοπύλες, Αντίοχου Ευαγγελάτου (1903-1981) 

Κεριά, Λεωνίδα Κανάρη (γενν. 1963) 

Τείχη, Λεωνίδα Κανάρη (α΄ εκτέλεση) 

Απολείπειν ο θεός Αντώνιον, Λεωνίδα Κανάρη 

Απολείπειν ο θεός Αντώνιον, Γιώργου Κουρουπού (γενν. 1942) 

Che fece.... il gran rifiuto, Γιάννη Ιωαννίδη (γενν. 1930) 

Η Πόλις, Μίκη Θεοδωράκη (γενν. 1925) 

Επίσης, θα παρουσιαστούν δύο ακόμα ποιήματα: 

Προς το τέρμα, Μητροπολίτου Πέργης Ευαγγέλου, μουσική Κωνσταντίας Γουρζή (γενν. 1962) 

Το Νιχώρι, Κ. Π. Καβάφη, μουσική Φίλιππου Τσαλαχούρη (γενν. 1969) (α΄ εκτέλεση) 

Απαγγέλλει η Ιουλίτα Ηλιοπούλου 

Ερμηνεύουν οι μουσικοί: 

Δάφνη Πανουργιά, τραγούδι 

Νικόλ Καραλή, πιάνο 

Πέτρος Μπούρας, πιάνο 

Νίκος Σολωμός, βιολί 

Σωκράτης Κάνας, βιολοντσέλο 

Η Πόλις του Καβάφη στα αραβικά σε μετάφραση και απαγγελία του Roni Bou Saba 

Το Νιχώρι του Καβάφη στα τουρκικά σε μετάφραση Ηρακλή Μήλλα και απαγγελία του τ. Προξένου στην Κωνσταντινούπολη Νικολάου Σαπουντζή.

Την αφίσα της εκδήλωσης φιλοτέχνησε ο Ιωάννης Πορφύριος Καποδίστριας. 

Χειρόγραφο του μαθητή Δημητρίου Αρχοντώνη, νυν Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [19]

ΤΕΤΑΡΤΗ, 15 
 
ΠΡΟΧΩΡΩ ΜΕΣ' ΑΠΟ ΠΕΤΡΙΝΑ κεριά και γυναίκες που κρατάν μισοφέγγαρα. 
 Ο Θεός λείπει. Αυτός ο κήπος δεν έχει τέλος και κανείς
δεν ξέρει τι τον περιμένει. 

Κάθε όνομα φέγγει για λίγο μες στα σκοτεινά κι υστέρα σβήνει και χάνεται. 

ΤΕΤΑΡΤΗ, 15 β 

ΑΝΟΙΓΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ του κήπου κι έβλεπες τα μαλλιά της να φεύγουν
αριστερά. Ύστερα μετατοπιζότανε πάνω στο τέμπλο, λυπημένη,
κρατώντας στην αγκαλιά της πολλές μικρές άσπρες φλόγες. 

Ήταν μια εποχή γεμάτη επαναστάσεις, ξεσηκωμούς, αίματα. Θα 'λεγες ότι μόνη αυτή συντηρούσε τη διάρκεια των πραγμάτων από
μακριά. 

Όμως από κοντά ήταν απλώς μια ωραία γυναίκα που μύριζε κήπο. 

ΤΕΤΑΡΤΗ, 15 γ 

ΑΝΕΒΑΙΝΩ ΤΟ ΜΑΛΑΚΟ χώμα της, φτάνω στην κορυφή και δένω τα
μαλλιά της πίσω με κλώνους.

Ύστερα κάνω το σταυρό μου.

Τότε χτυπά η καμπάνα και στα βλέφαρα της εμφανίζεται το πρώτο
εφετινό δάκρυ.

Θα μπορούσε να 'ναι κάτι υπέροχο.

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [18]

ΚΥΡΙΑΚΗ, 12
                                                                          Μνήμη του Μεμά 


Κατέβηκα στον περίβολο με τις τριανταφυλλιές πλάκες, τ' αγριόχορτα και την πυροστιά στη μέση αναμμένη σαν σε θυσία. 

Εντελώς άξαφνα φάνηκε στον αέρα μια βοϊδοκεφαλή ανθοστόλιστη, που πάλι, μεμιάς, εχάθη. 

Θα 'κανε λάθος αιώνα. 

Ύστερα φάνηκε το φορτηγό με τα χρειώδη της Μονής κι ο πάτερ Ισίδωρος κρατώντας το πιατέλο με τα κόλλυβα.

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [17]

ΣΑΒΒΑΤΟ, 11 

ΒΓΗΚΑ ΓΙΑ ΝΕΕΣ πληγές

πάνω από τις παλαιές να επιπλέουν σαν νούφαρα 

(Στην αρχαία εκείνη θάλασσα που εγνώριζα

Τώρα θα 'χει βουλιάξει ο κόσμος

με τα δύο του λοξά κατάρτια έξω απ' το νερό

Κι εγώ, σαν να 'μαι αληθινός, θα γράφω ακόμη).

ΣΑΒΒΑΤΟ, 11 β 

ΣΤΑΜΑΤΗΜΕΝΟΣ ΟΛΗ ΝΥΧΤΑ μες στον ύπνο

σαν παλαιό αυτοκίνητο με χαλασμένα φώτα

έλαχε μες στα σκοτεινά πάλι να πιάσω

κινήσεις των ανθρώπων τόσο ακατανόητες

όσο κι εκείνες που 'βλεπα γύρω μου

χρόνους και χρόνους μιαν ολόκληρη ζωή:

«Το μυστήριο της μαυροφόρας» αίφνης ή

«Τον βουβό με την κερένια κούκλα»

«Τις τελευταίες μέρες της Πομπηίας» εάν όχι

και - σε πρώτη προβολή - «Το φιλί του θανάτου».

"Ο έρωτας ως διαδικασία ψυχικής ωρίμασης κατά τον Rainer Maria Rilke", εργασία που εκπονήθηκε από μαθητές του Β' Τοσιτσείου-Αρσακείου Γυμνασίου Εκάλης στο πλαίσιο του 2ου Παναρσακειακού Μαθητικού Συνεδρίου (13-14 Απριλίου 2013)

Ακολουθεί το κείμενο της εργασίας:

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΩΣ «ΤΡΑΧΙΑ ΜΑΘΗΤΕΙΑ» (Rilke)

Αγγελοπούλου Κλαίρη, Αρβανιτίδη Βαρβάρα, Δημητριάδη Μαρία, Ζαχαρής Σπύρος, Χριστοδούλου Νίκος

Β’ Τοσίτσειο Αρσάκειο Γυμνάσιο Εκάλης, Τάξη Γ’

Εισηγήτρια: Αρβανιτίδη Βαρβάρα

Υπεύθυνος καθηγητής: Παναγιώτης Ανδριόπουλος

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στην εργασία αυτή διερευνούμε τον έρωτα ως "τραχιά μαθητεία" ή αλλιώς ως συντελεστή της ψυχικής ωρίμασης του ανθρώπου και μάλιστα του νέου, μέσα από επιστολές του μεγάλου ποιητή Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε, οι οποίες αναφέρονται ακριβώς στο θέμα αυτό.

Το δημοφιλέστερο κείμενο ανάμεσα στους νέους είναι τα Γράμματα σ’ ένα νέο ποιητή, τα οποία μετέφρασε στα ελληνικά ο Μάριος Πλωρίτης και εκδόθηκαν ήδη από το 1944.

Απόψεις του Ρίλκε για το θέμα μας συναντούμε και σε άλλες επιστολές του Ρίλκε που ανθολογήθηκαν από τον Ulrich Baer και τον Φαμπρίς Μιντάλ και έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. Τα σχετικά αποσπάσματα παρατίθενται εδώ.

Ο Ρίλκε θεωρεί πως οι  άνθρωποι έχουν παρεξηγήσει, όπως τόσα άλλα πράγματα, τη θέση του έρωτα στη ζωή, εκλαμβάνοντάς τον ως παιχνίδι ή μια ακόμα απόλαυση. Άρα η  μαθητεία στον έρωτα, που είναι αναμφισβήτητα δύσκολη και επίπονη, είναι απαραίτητη, για να μην ενδώσει ο νέος στην αγοραία λογική και την τρέχουσα συμβατικότητα.

Η οδός προς τον έρωτα είναι για τον Ρίλκε μια απολύτως πνευματική υπόθεση. Προϋποθέτει τη δοκιμασία, ειδάλλως δεν μπορεί να εννοηθεί ως ένωση και αποστολή. Οτιδήποτε δεν μετέχει του πνεύματος και του απείρου καταδικάζει την καρδιά, το σώμα και τη σεξουαλικότητα στο μερικό, στη φθορά και την αποτυχία.

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [16]

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 10
 
ΟΛΟΕΝΑ ΣΦΥΡΙΖΕ ο αέρας κι ολοένα σκοτείνιαζε κι ολοένα έφτανε η μακρινή φωνή στ' αυτιά μου: «μια ζωή ολόκληρη...» «μια ζωή ολόκληρη...».

Στον αντικρινό τοίχο οι σκιές των δέντρων παίζανε κινηματογράφο.
  

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 10 β

ΚΑΠΟΥ, ΦΑΙΝΕΤΑΙ, θα διασκεδάζουν μόλο που δεν υπάρχουν διόλου σπίτια ή άνθρωποι ακούω κιθάρες κι άλλα γέλια που δεν είναι σιμά 

Μπορεί και μακριά πολύ μέσα στων ουρανών τ' αποκαΐδια την Ανδρομέδα, την Άρκτο ή την Παρθένο...

Άραγες να 'ναι η μοναξιά σ' όλους τους κόσμους η ίδια;

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 10 γ

ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ μετακινείται το δωμάτιο μου σ' όλη τη γειτονιά και φέγγει σαν σμαράγδι. Κάποιος μέσα του ψάχνει - κι η αλήθεια ολοένα του ξεφεύγει. Που να το φανταστεί ότι αυτή βρίσκεται πιο χαμηλά

Πολύ πιο χαμηλά

Ότι έχει ο θάνατος την δικιά του Ερυθρά θάλασσα.

ΒΙΒΛΙΟΣΤΑΣΗ: ΒΙΒΛΙΑ ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΟΝΕΣ

Μία εξαιρετική ιδέα αποτελεί η ΝΕΑ δράση της ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΣΑΜΟΥ => Πάρε ΕΛΕΥΘΕΡΑ ένα ή όσα θες βιβλία, διάβασέ το, επίστρεψέ το ή κράτησέ το όσο θέλεις, άφησε ένα δικό σου να το διαβάσουν οι άλλοι.

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [15]

 ΠΕΜΠΤΗ, 9

ΘΑ 'ΝΑΙ ΚΑΠΟΙΟ από κείνα τα σπίτια στον κισσό τα κλειστά κι ακατοίκητα που 'λυσε το λουρί από τ' αποτρόπαια γεγονότα μέσα του

Και νιώθεις τώρα ν' αμολιούνται πάνω σου τα ουρλιάσματα κείνες τις πρώτες δαγκωνιές από την εποχή του Αδάμ τις μασέλες του γέροντα που τολμούσε ακόμη ν' αγαπάει και φυσούσε ακούραστος τις μυστικές φιλύρες του κάποια νύχτα ευπαθή του Απρίλη.

Αυτά που πάνε τώρα να σε γονατίσουν
πάνε πάλι να σε κυλήσουν στα αίματα.

Το κίνημα του Φουτουρισμού

Ο Φουτουρισμός ήταν ένα λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κίνημα του 20ου αιώνα. Θεωρείται κυρίως ιταλική σχολή της λογοτεχνίας και της τέχνης που, όμως, υιοθετήθηκε και από καλλιτέχνες άλλων χωρών, ειδικότερα της Ρωσίας και χρονικά τοποθετείται την περίοδο μεταξύ 1909 και1920. Βασική μορφή του φουτουριστικού κινήματος ήταν ο Ιταλός ποιητής Φ. Τ. Μαρινέτι, που είναι και ο δημιουργός του περίφημου Ιδρυτικού Μανιφέστου του Φουτουρισμού. Το Μανιφέστο αρχικά δημοσιεύτηκε στο Μιλάνο αλλά και στην γαλλική εφημερίδα Le Figaro, στις 20 Φεβρουαρίου 1909.
Οι Φουτουριστές εισήγαγαν κάθε νέο μέσο στην καλλιτεχνική έκφραση, αντιμετωπίζοντας τα νέα τεχνολογικά μέσα της εποχής ως ένα θρίαμβο του ανθρώπου απέναντι στη φύση. Αντιτάχθηκαν στο Ρομαντισμό, τις παλιές τεχνοτροπίες, την παράδοση, την ηθική, την αρχαιολογία, τα μουσεία, τις βιβλιοθήκες κλπ. και ύμνησαν την ταχύτητα και τις βιομηχανικές πόλεις. Πρότειναν, επίσης, τη χρήση ενός εναλλακτικού συντακτικού της γλώσσας στην τέχνη.
Όπως θα γράψει και ο ίδιος ο Μαρινέτι: «O Φουτουρισμός βασίζεται στην πλήρη ανανέωση της ανθρώπινης ευαισθησίας, που προκαλείται από τις μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις. Oι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τον τηλέγραφο, το τηλέφωνο, το φωνόγραφο, το ποδήλατο, τη μοτοσικλέτα, το αυτοκίνητο, το υπερωκεάνιο, το πηδαλιοχούμενο, το αεροπλάνο, τον κινηματογράφο, τη μεγάλη εφημερίδα δεν έχουν ανακαλύψει ακόμη πως αυτά τα μέσα επικοινωνίας, μεταφοράς και πληροφόρησης ασκούν αποφασιστική επίδραση στην ψυχή τους». Στα μελανά σημεία του Φουτουρισμού αναφέρεται, συχνά, η σύνδεσή του με τον Φασισμό, αφού οι ιδέες του αποτέλεσαν την καλύτερη προπαγάνδα του.
Ο Φουτουρισμός επηρέασε σημαντικά πολλά από τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα και ειδικότερα τον ρωσικό Κονστρουκτιβισμό, τον Ντανταϊσμό και τον Υπερρεαλισμό. Ως οργανωμένο κίνημα σταμάτησε να υφίσταται περίπου το 1920, γεγονός που συνδέεται και με τον χαμό πολλών εκφραστών του Φουτουρισμού στη διάρκεια των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, όταν μοναδικός υποστηρικτής του είχε μείνει τελικά ο Μαρινέτι.

πηγή: http://tvxs.gr

Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι (1893–14/4/1930)

Ρώσος ποιητής, με πληθωρική παρουσία τα πρώτα χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης. Υπήρξε ο κορυφαίος εκπρόσωπος του ρωσικού φουτουρισμού.

Ο Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι (Vladimir Mayakovsky) γεννήθηκε στη Βαγδάτη της Γεωργίας στις 7 Ιουλίου 1893. Ο πατέρας του ήταν ευγενούς καταγωγής (Ρώσος με κοζάκικες ρίζες), δασοφύλακας το επάγγελμα. Η μητέρα του ήταν ουκρανικής καταγωγής. Από τα 14 χρόνια του ασπάσθηκε τις ιδέες του σοσιαλισμού και συμμετείχε ενεργά σε αντιτσαρικές διαδηλώσεις στη γενέτειρά του. Μετά τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα του, ο νεαρός Βλαντιμίρ, η μητέρα του και οι δύο αδελφές του, Όλγα και Λουντμίλα, μετακόμισαν στη Μόσχα.
Το 1908 ο Μαγιακόφσκι έγινε μέλος του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος και φυλακίστηκε επανειλημμένα για την ανατρεπτική δράση του. Στο κελί της απομόνωσης άρχισε να γράφει τα πρώτα του ποιήματα. Μετά την αποφυλάκισή του φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Μόσχας και προσχώρησε στο κίνημα των ρώσων φουτουριστών, όπου γρήγορα διακρίθηκε κι έγινε ο κύριος εκπρόσωπός τους.
Το 1912, ο κύκλος των ρώσων φουτουριστών εξέδωσε μανιφέστο με τίτλο «Χαστούκι στο γούστο του κοινού». Το κίνημα του φουτουρισμού ανήγαγε σε φετίχ του το μέλλον και ύμνησε την τεχνολογική εξέλιξη. «Ένα βρυχώμενο αυτοκίνητο αγώνων είναι πιο όμορφο από τη Νίκη της Σαμοθράκης» υποστήριζε ο «γκουρού» του φουτουρισμού, ιταλός Τομάσο Μαρινέτι. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι ρώσοι συνοδοιπόροι του: «Το παρελθόν είναι στενάχωρο. Η Ακαδημία, ο Πούσκιν, ο Ντοστογιέφσκι, ο Τολστόι, είναι πιο ακατανόητοι κι από ιερογλυφικά» γραφόταν στο Μανιφέστο. Οι φουτουριστές συνήθιζαν να διαβάζουν ποιήματά τους καταμεσής του δρόμου, έριχναν τσάι στο ακροατήριό τους και γενικά έκαναν το παν για να ενοχλούν τον καθωσπρεπισμό των αστών.
Από την εποχή αυτή η ποίηση του Μαγιακόφσκι άρχισε να γίνεται επιθετική και προκλητική, με έντονα στοιχεία υπερβολής, υπεροψίας και αυτοαναφοράς. Το 1915 δημοσιεύει το πρώτο μεγάλο του ποίημα με τίτλο: «Σύννεφο με παντελόνια», από το οποίο πήρε και το όνομά του το γνωστό ελληνικό μουσικό σχήμα «Σύννεφα με παντελόνια». Το καλοκαίρι του ιδίου χρόνου γνωρίζει και ερωτεύεται τη Λιλλή Μπρικ, γυναίκα του εκδότη του Οσιπ Μπρικ. Τις αφιερώνει το επόμενο σπουδαίο ποίημά του «Σπονδυλωτό Φλάουτο» (1916). Και τα δύο αυτά έργα του καταγράφουν έναν έρωτα χωρίς ανταπόκριση κι εκφράζουν τη διάσταση του ποιητή με τον κόσμο που ζούσε.
Με την έκρηξη της Οκτωβριανής Επανάστασης, ο Μαγιακόφσι υπηρέτησε πολυποίκιλα με την πέννα του το νέο καθεστώς. Έγραφε στρατευμένα ποιήματα («Ωδή στην Επανάσταση», «Αριστερή Πορεία»), άρθρα, βιβλία για μικρά παιδιά και ζωγράφιζε αφίσες και σκίτσα, τα οποία συνόδευε με στίχους και συνθήματα, ενώ παράλληλα περιόδευε τη χώρα, κάνοντας διαλέξεις και απαγγελίες. Το 1924 έγραψε μία ελεγεία από 3.000 στίχους για τον θάνατο του Λένιν.
Μετά το 1925 ταξίδεψε στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Κούβα, το Μεξικό, εκμεταλλευόμενος τις διασυνδέσεις της ερωμένης του στη διαβόητη μυστική υπηρεσία «Τσε-Κα». Τις εντυπώσεις από το ταξίδι του στο Νέο Κόσμο τις αποτύπωσε στο βιβλίο του «Πώς ανακάλυψα την Αμερική».
Σε μια διάλεξή του στις ΗΠΑ γνωρίζεται με την Έλι Τζόουνς. Καρπός του κεραυνοβόλου και σύντομου έρωτά τους είναι μια κόρη, για την ύπαρξη της οποίας έμαθε το 1929, όταν συναντήθηκε κρυφά με την Τζόουνς στη Γαλλία. Εκείνη την εποχή ο Μαγιακόφσκι ζούσε ένα παθιασμένο έρωτα με την Τατιάνα Γιακόβλεβα, μία συμπατριώτισσά του εμιγκρέ, που ζούσε στο Παρίσι. Επιθυμούσε να την παντρευτεί, αλλά αυτή αρνιόταν πεισματικά.
Στα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του εξέδωσε δύο θεατρικά έργα («Κοριός» και «Λουτρό»), με κριτική διάθεση απέναντι στη σοβιετική γραφειοκρατία. Η αποτυχία της παράστασης του «Λουτρού» στο Λένινγκραντ το 1930, οι ερωτικές του απογοητεύσεις, οι διαδοχικές παρεξηγήσεις και συγκρούσεις με τον Ρωσικό Σύνδεσμο Προλεταρίων Συγγραφέων, οδήγησαν τον Μαγιακόφσκι στην απελπισία. Απογοητευμένος και από τη σοβιετική πραγματικότητα, μετά την άρνηση των αρχών να του δώσουν άδεια να ταξιδέψει στο εξωτερικό, έβαλε τέλος στη ζωή του στις 14 Απριλίου του 1930.
Το σημείωμα που βρέθηκε στον τόπο της αυτοκτονίας του έγραφε:

“Σε όλους.

Μην κατηγορήσετε κανέναν για το θάνατο μου και παρακαλώ να λείψουν τα κουτσομπολιά. Ο Μακαρίτης τα απεχθανόταν φοβερά.
Μαμά, αδελφές, και σύντροφοι, σχωρέστε με – αυτός δεν είναι τρόπος (δεν τον συμβουλεύω σε κανένα), μα εγώ δεν έχω διέξοδο. Λιλλή αγάπα με.
Συντρόφισσα κυβέρνηση, η οικογένειά μου είναι η Λιλλή Μπρικ, η μαμά, οι αδελφές και η Βερόνικα Βιτόλνταβνα Πολόνσκαγια. Αν τους εξασφαλίσεις μια ανεκτή ζωή, σ' ευχαριστώ. Τα αρχινισμένα ποιήματα δώστε τα στους Μπρικ, αυτοί θα τα καθαρογράψουν.
Όπως λένε "Το επεισόδιο έληξε".
Η βάρκα του έρωτα συντρίφτηκε πάνω στην καθημερινότητα. Έχω ξοφλήσει τους λογαριασμούς μου με τη ζωή. Προς τι, λοιπόν, η απαρίθμηση των αμοιβαίων πόνων, των συμφορών και των προσβολών;
Να 'στε ευτυχισμένοι.”

Μετά την αυτοκτονία του, ο σοβιετικός τύπος επιτέθηκε στον ποιητή, χαρακτηρίζοντάς τον «φορμαλιστή» και «συνοδοιπόρο» και όχι «Καλλιτέχνη του Λαού», όπως συνηθιζόταν για τους στρατευμένους καλλιτέχνες. Η Λιλλή Μπρικ έγραψε, τότε, ένα γράμμα στο Στάλιν και του ζητούσε την αποκατάσταση του ονόματος του Μαγιακόφσκι. Ο Στάλιν ανταποκρίθηκε και τον χαρακτήρισε «Καλύτερο και πιο ταλαντούχο ποιητή της σοβιετικής μας εποχής».
Αυτός ήταν και ο «δεύτερος θάνατος του Μαγιακόφσκι», σύμφωνα με τον φίλο του συγγραφέα Μπόρις Πάστερνακ («Δρ Ζιβάγκο»), αφού μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης (1991) χαρακτηρίστηκε «ένας από τους εκπροσώπους του ολοκληρωτισμού», ενώ μια μερίδα της κριτικής θεωρεί σήμερα το έργο του ξεπερασμένο. Ο Μαγιακόφσκι, με τον λυρισμό και τις τεχνικές καινοτομίες, βρήκε αξιόλογους συνεχιστές στην πατρίδα του (Οστρόφσκι, Έρενμπουργκ, Γεφτουσένκο) και στο εξωτερικό (Ελιάρ, Αραγκόν, Νερούντα, Ρίτσος, Πατρίκιος).
Μετά το θάνατο του Στάλιν κυκλοφόρησαν φήμες ότι ο Μαγιακόφσκι δεν αυτοκτόνησε, αλλά δολοφονήθηκε κατ' εντολή του. Τη δεκαετία του '90, όταν άνοιξαν τα αρχεία της KGB, δεν βρέθηκε κάτι σχετικό κι έτσι οι φήμες παρέμειναν αναπόδεικτες.

Βιβλιογραφία

• «Μαγιακόφσκι: Τα εύκολα και τα δύσκολα» («Ελληνικά Γράμματα»), ποιήματά του μεταφρασμένα εξαιρετικά από τον Μήτσο Αλεξανδρόπουλο.
• Β.Ι. Λένιν («Σύγχρονη Εποχή»)
• Ερωτική Αλληλογραφία με τη Λίλι Μπρικ («Άγκυρα»)
• Θεατρικά («Γκοβόστης»)
• «Ποιήματα» σε μετάφραση Γιάννη Ρίτσου («Κέδρος»)
• «Πώς ανακάλυψα την Αμερική» («Σύγχρονη Εποχή»)
• «Σύννεφο με παντελόνια» («Τραμάκια»)
• «Φλέγομαι», μυθιστορηματική βιογραφία του Μαγιακόφσκι από τον Τούρμπγιερν Σέβε. («Scripta»)

Δισκογραφία

• Θάνου Μικρούτσικου: «Καντάτα για τη Μακρόνησο/Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη» (Lyra, 1976), με ερμηνεύτρια τη Μαρία Δημητριάδη.
• Σύννεφα με Παντελόνια: «Τίποτα δεν κρύβεται κάτω απ' τον ήλιο» (Minos-EMI, 2001). Οι στίχοι του Μάνου Ξυδού βασίζονται σε ποιήματα του Μαγιακόφσκι.

 Πηγή: http://www.sansimera.gr/biographies/248

Η παρουσίαση της ποιήτριας Ιουλίτας Ηλιοπούλου ως επιμελήτριας βιβλίων από τις μαθήτριες του Γ1 Ειρήνη Βαβανού και Κορίνα Γερασιμίδου (βίντεο)

Οδυσσέας Ελύτης, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου [14]

ΤΕΤΑΡΤΗ, 8 γ
 
ΜΑΝΑ ΠΟΥ 'ΣΑΙ να με δεις: όπως γεννήθηκα, έφυγα. Παραήμουνα λίγος - άλλωστε ποιος νογάει; - και πολλά τα σερνόμενα τέρατα με
τα πλάγια, λιπαρά πόδια.

Έτσι, στο μάκρος μιας ζωής με τόση δυσκολία στημένης δεν έχουνε απομείνει παρά μια μισοκαταστραμμένη πόρτα και πολλές μεγάλες σάπιες ανεμώνες του νερού. Κείθε περνάω και πάω - πού ξέρεις;- για μια κοιλιά γλυκύτερη από την πατρίδα.

Η Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη σε ηλεκτρονική μορφή

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ - ΛΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ